feminised early skunk in potten

[Pruimenboom 0]

Goedenmiddag allemaal.

Bij deze een verslag van mijn eerste serieuze poging om buiten een wietje te telen. Een paar jaar geleden eens wat thai-zaadjes uit het zakje in een pot gegooid.Daar kwamen er zes van op waarvan er vijf mannetjes waren. Het zielige vrouwtje met een klein topbudje heeft na de oogst ongeveer drie maanden boven de verwarming in de keuken gehangen. Heel gek maar dat smaakte nergens naar. Maar was wel leuk om te zien groeien.

Dit jaar er eens voor gaan zitten. early skunk feminised zaadjes gehaald waarbij de volgende afwegingen een rol speelden: dit plantje kan goed in ons klimaat gedijen en geeft volgens Sensi een grote opbrengst. Vooral dat laatste leek mij wel wat gezien mijn kweekervaring. De redenering is dat, als de leverancier een extreem hoge opbrengst beloofd, ik dat halveer, daar vervolgens een derde van neem gelet op mijn teelervaring, daarvan de helft aan rot-, snij- en droogverlies kwijt ben en dan uitkom op een opbrengst die mij in staat stelt een jaar te roken.

 

Zo ergens in mei begonnen met ontkiemen en groeien in een kweekbakje. Daar kwamen van de vijf zaadjes er vier uit. Even niet op de lichthoeveelheid gelet en daar stonden vier bonenstaakjes zich enorm uit te strekken. Deze na een poosje bij elkaar in een pot buiten gezet waarna in een nachtje een slak dit had weggegeten.

 

Poging twee is op 11 juni gestart met het ontkiemen van een tweede lading zaadjes. Dat ging als een tierelier. Deze vervolgens ieder in een turfpotje gedaan gevuld met potgrond. Zodra de kopjes zichtbaar werden,heb ik de plantjes meteen buiten gezet. Zo rond 20 juni schat ik. Een paar weken daarna heb ik ze overgepot in terracotta potten waarvan de inhoud volstrekt onbekend is. Terracotta is niet ideaal ivm met vochtopname maar mevrouw Pruimenboom stelt ook haar eisen.

De potten gevuld met een mix van potgrond, aarde met zand uit de tuin (wat id buurt van de zandbak lag) en gewoon aarde uit de tuin (mooie zwarte vruchtbare aarde). Dit gemengd met hydrokorrels en een handje koemest.

 

Foto van 20 juli

 

 

Vervolgens met veel liefde water gegeven met groeivoeding van Canna voor op de terra.

 

Na de vakantie waarin familie en kennissen water hebben gegeven (de participatiesamenleving weet je wel, iedereen draagt zijn steentje bij) zagen de dames er half augustus zo uit.

 

 

 

 

De damesdoen het goed. Water geven doe ik naar gelang behoefte en of inzicht. Over het algemeen is dit iedere dag bij zonnig weer en om de dag bij bewolkt weer. Ik schat in ongeveer 1,5 a 2 liter water per dag.

Daarbij doe ik 2 keer per week groeivoeding door het gietwater.

Eentje staat in een te kleine pot. Zij kreeg hele gele puntjes aan de bladuiteinden. Omdat de rest van het blad mooi donkergroen was en is, vind ik het een mooi gezicht. Ik heb er verder niets aan gedaan behalve aan mevr. Pruimenboom laten zien. Die kon wel wat afleiding gebruiken want er stond een klein groen muurtje in de tuin en dat was niet haar verwachting, laat staan bedoeling.

 

Eind augustus is het volgende resultaat bereikt.

 

 

 

 

 

Ja, de planten staan er wat verlept bij zo midden op de dag in een zondoorstoofd tuintje. Het plantje op de eerste foto rechts is degene in de te kleine pot en heeft dan ook grote dorst. Als de zon uit de tuin weg is, zie je heel snel hoe de bladeren zich weer oprichten. De laatste foto is van de gele puntjes aan het blad. Een paar weken daarvoor was dat nog veel geler en de afbakening tussen groen en geel scherper.

 

Een week later begin september staan de meiden er zo bij te sjansen. Ik ben ook overgestapt op andere voeding. Canna bloei was op. Ik gebruik nu HYPRO groei en bloei. Niet ideaal maar we wachten het resultaat af.

 

 

 

 

 

 

Dan wordt het weer alhier totaal bagger. Ik kan er slecht tegen en mijn planten ook. Na een paar dagen in de stromende regen heb ik ze onder een afdakje gezet. Eerst drie met een beetje ruimte ertussen maar al snel met zijn vieren.

 

 

 

Ze zijn begonnen met de aanmaak van toppen, dus voorlopig voldoen de plantjes aan mijn verwachtingen. Ik verwacht dat ze tegen half oktober klaar zijn.

Morgen kunnen ze weer onder het afdak vandaan om wat zon op te pikken. Hard nodig ook want volgens mij is er nog geen trichoom aangemaakt. Met een loepje kijk ik dagelijks even. Het eindresultaat zouden volgens de reclameomschrijving "een weelderige, overvloedige oogst aan klamme, matte knoppen geven." bron Ik weet niet wat ik me bij een klamme en matte knop moet voorstellen maar het klinkt wel goed. Zijn er ook glimmende knoppen dan?

 

Nu de deadline (of hoe noem je het draadje waaraan de takken te drogen hangen) nadert stijgt de spanning. Zolang het nog een plantje zonder bloemen is, was er niets aan de hand. Nu ik mijn rookwaar al bijna zie hangen, wil ik toch ook wel erg graag dat er iets fatsoenlijk rookbaars vanaf komt.

 

Ik ben benieuwd of er meer mensen ervaring hebben met een early skunk of een andere early. Van het forum heb ik al geleerd dat early nogal overdreven wordt. Ik dacht bij een early niet direct aan oogsten in oktober, maar eerder september. Of oogst je deze soort normaal in november?

 

Verder heb ik al mijn kennis opgedaan op dit forum waarvoor grote dank. Ik wordt er ook rete-enthousiast van. Helemaal toen ik een foto zag van een paarse shaman dacht ik meteen die wil ik ook, zo mooi.

 

Natuurlijk gaat dit verslag door tot de uiteindelijke oogst. Het is leuk om weer eens te schrijven.

 

Groeten,

 

Pruimenboom

[Peperfreak 7]

Je sluit af met de woorden: Het is leuk om weer eens te schrijven.

Als ik jouw verslag lees, dan valt het me op dat je in staat bent een mooi verhaal te schrijven (ook zonder taalfouten).

Mijn complimenten!

Succes met je kweek, en ik hoop meer van je te lezen.

Groetjes

PF

[smoking fish 1]

Daar sluit ik me graag bij aan. Leuk kweekverslag om te lezen. Heb even smakelijk gelachen om jouw realisme en de beschrijving van je opbrengstverwachting!

 

Hoop dat het weer zich nog even van z'n betere kant laat zien. Succes met het halen van de eindstreep. Ik ga het volgen!

Edited September 20, 2013 by smoking fish

[GGFTAF 1]

Same here, hopelijk kan je mevr.pruim alsnog overtuigen om het volgend jazr weer te doen.

Bij de eerste bloeiverschijnselen mag je nog n weekje groeivoeding geven, n tipje..

En na elke regenbeurt ff schudden met de takjes, dan valt er al heel wat water af.

Nog een goede oogst!

[Pruimenboom 0]

Goedenavond allemaal,

 

 

Zo zagen de planten er een week geleden uit. De ene is iets kleiner maar met een compacte top. De ander is groter met een gestrekte top. Waarschijnlijk een gevolg van een verschil in lichtval bij het begin van de groeiperiode.

Er is in ieder geval weer genoeg aan te zien. Waar ik eerst dacht dat het wel erg veel, maar kleine topjes waren, blijkt nu dat al die topjes in en aan elkaar aan het groeien zijn. En dat wordt dan de grote klamme én matte toppen stel ik mij zo voor.

Een tijdje terug ook voor het eerst wietlucht geroken. Dat was voor mij een mijlpaal. Het zijn in mijn ogen wel leuke planten maar dan moet er wel iets gebeuren. Nu is het niet zo dat de dames de tuin uit stinken, het is meer een subtiele en zware geur die rond één plant hangt. Een andere mijlpaal, ongeveer gelijktijdig, is de constatering dat de buds plakken. Er wordt dus ook nog thc aangemaakt. Dat is ook te zien aan het witte poeder op de buds.

Samenvattend is de groei goed gegaan, gaat de bloei ook zoals zou moeten en heeft de afgelopen tijd ook nog eens volop de zon geschenen. Ik dubbelblij

 

Foto's van topjes. De eerste twee zijn de kleine planten.

 

 

 

 

 

De laatste zal het eerste klaar zijn. Ik gok op nog een week. De andere denk ik over drie weken (Expert opinie welkom). Ik heb geprobeerd om de verschillende kleurstadia van trichomen te spotten. Tot nu toe nog zonder veel succes. Ze glinsteren en zijn helder tot wit voor zover ik dat goed inschat. De foto hieronder is ook van een week terug, maar behalve dat het meer is geworden zie ik de kleur nog niet echt veranderen.

 

 

Is er dan echt helemaal niets te mieren. Jawel hoor. Vanochtend haalde ik dit takje eruit.

 

 

Het bruine takje lijkt wel te verdrogen. De blaadjes waren allemaal slap en sommigen waren grijzig. Verderop op de tak werd de stengel weer mooi groen. Dat er voor de zekerheid ook afgehaald. Dit is afkomstig van de plant die als laatste onder het afdak is gegaan en een kleine week in de regen heeft gestaan. Dan krijg je blijkbaar klamme toppen.

De laatste tijd haal ik wel meer blaadjes er vanaf die in een nacht tijd helemaal op zijn, of aangetast. Ze laten dan makkelijk los en de stengel, het overige blad en de bud zien er nog mooi groen uit.

Dit was echt overleden. Dat wordt dus nog meer met samengeknepen billetjes iedere ochtend en avond de planten inspecteren.

 

Water geven blijft ook een beproeving. De ene plant lijkt onverzadigbaar, de langste die waarschijnlijk als eerste klaar is, wil al dagen geen water meer.

Voeding geven is ook niet mijn sterkste kant van plantverzorging. de techniek komt er op neer dat ik maar wat doe. Minder water geven met voeding, regenwater zonder voeding, gewoon doen alsof er niets aan de hand is. Ik schat dat er iedere drie dagen een 10 liter gieter doorheen gaat. Dan weer met voeding, dan weer zonder. Dat ga ik een volgende keer wel anders doen. Ik denk dat ik nu maar stop met voeden en het afmaak met water.

 

Het is misschien wel geen raketwetenschap. Een beetje houvast kan ook geen kwaad.

 

groeten,

 

Pruimenboom

[Nesta 8]

Netjes hoor.

Nog een weekje of twee? Heb je in de gaten gehouden wanneer er kroontjes (begin van bloei) zichtbaar waren?

En mee knippen met de rot. Beter alle plekken waarin je rot constateert meteen wegknippen en de rest eromheen drogen.

Ook niet teveel kinppen want de laatste twee weken dikken ze zo mooi aan.

 

Het is geen schande als het je niet lukt om in dit jaargetijde tot het complete aantal bloeiweken te komen.

Maar het is een uiterst fijne tijd van het jaar zo met de zon en de redelijke temperaturen, dat kan nog best wat worden.

Hou die plant die geen water meer opneemt goed in de gaten, is dat ook de plant waar je dat rotte takje uit haalde?

En probeer de rest op de ondergrens water te geven: in dit jaargetijde staan ze beter te droog dan te nat.

[Pruimenboom 0]

Goedemiddag,

 

Het rotte takje komt van een kleine plant af die als laatste onder het afdak is gezet toen het half september begon te regenen. Na een kleine week is ze pas droog gezet, terwijl de andere dames bij de eerste regen eronder zijn gezet. Overigens is de plant die geen water meer wil ook degene die naar mijn inzicht het verst gevorderd is. Daar is helemaal niets aparts aan te zien. Er zijn twee planten nogal lang en twee gedrongen. Voor die twee kleinere ben ik bevreesd omdat daar de bloemknoppen zo lekker dicht tegen elkaar aanzitten.

Gisterenavond zijn de planten ook weer beschut gezet. Met reden want het kwam hier met bakken uit de hemel vallen. Bij de plant waar al een rot topje in zat, is toen ook het hoofdtopje geknakt. Die heb ik er ook maar uit geknipt en te drogen gehangen. Weer twee weken wachten.

 

Half augustus was er geen bloemvorming. Eind augustus wel als ik de foto's bekijk. Aangezien ik niets bijhoud (niet voor herhaling vatbaar), ga ik er zelf van uit dat in de derde week van augustus de bloei is begonnen. Zeven weken erbij tellen en dan kom ik ongeveer op half oktober uit.

 

Groeten,

 

Pruimenboom

[blowsterke 117]

Jammer van dat ene takje toprot, als dat alles is, mag je in je handen wrijven. Ik heb veel erger gezien dit jaar.

Hoop dan ook dat ze tot het einde mooi af kunnen bloeien voor je.

 

Bedankt voor het delen van je verslag.

[Pruimenboom 0]

 

En toen waren er nog drie. Met het slechte weer in aantocht is vorige week een dame opgehangen. Zo is er meer plek over onder het afdakje voor de overige planten zonder dat ze half in de regen hangen. De plant is geknipt en geschoren en hangt nu in het schemer haar laatste werk te doen. De eerste paar dagen heeft een ventilator op de laagste stand mee gedraaid voor wat luchtcirculatie.

 

 

Het was niet de mooiste van de vier en ja, die pot was veel te klein. Zelfs voor een zaailing die eind juni erin is gezet. Het voordeel is dan weer wel dat ik mij geen breuk sjouw met deze potten, en zoals eerder gezegd het oog wil ook wat. Ik verwacht dan ook niet snel met die zwarte stucadoorskuipen te gaan kweken die ik her en der zie.

 

De drie overgebleven dames ploeteren ondertussen gewoon door. Er is nog geen spoor van rot te zien. De bloeihaartjes beginnen stilaan te verkleuren. Heel lang zal het dan niet meer duren voordat ook zij omgaan. Voeding geven gebeurde al twee weken niet meer en ook water krijgen ze niet. Ze talen er totaal niet naar maar zien er naar mijn idee nog wel potent uit. Ik wacht gewoon totdat of de bloeiharen 4/5de bruin zijn, of ik rot spot.

 

 

Hee, wat is dat? Eigen verbouwde wiet op mijn blad? Het is officieel, ik rook mijn eigen weed. Nou ja, eentje dan voor nu. Dit waren wat ieniemienie topjes en een topje dat ik eerder per ongeluk had afgescheurd. Ja, het smaakte nog groen. Ja het gaf een kleine high en het voornaamste: wat wordt ik hier vrolijk van.

 

Groeten,

 

Pruimenboom

[Botsautobob 54]

Zo pruimenboom, leuk verslagje zo.

 

Had alleen wel een dikkere snaak gedraaid als ik jou was om het te vieren

[Smokey Mac Pot 0]

Botsautobob, je neemt me de woorden uit men mond.

Maar eigenlijk ben ik gewoon stikjaloers!

Tleven zou een stuk goedkoper zijn mocht ik daar iets van voelen hahaha

 

Mooie plantjes trouwens, de mijne moeten nog een weekje of 2.

Heb echter massa's stamrot gehad bij 1 van hen, dus je mag inderdaad van geluk spreken!

 

Smokey Mac pot

[Wietsmoker93 0]

Leuke planten, wel een heel dun jointje

 

Succes nog verder.

Edited October 16, 2013 by Wietsmoker93

[Ganjaman1 0]

Leuk verslag !

 

En een dikke knoeperd gedraaid zie ik om het te vieren

[Pruimenboom 0]

 

Het zware werk is gedaan voor dit jaar. Gisteren zijn de overgebleven dames ook opgehangen. Bij de ochtendinspectie vond ik een drijfnat bruinig topje in de hoofdtop van de meest linkse plant. Deze is ook wel het dikste en grootste dus ik kon wel verwachten dat daar rot in zou komen. Ongeveer een kwart van de top weggeknipt. Toen vond ik ook nog een paar rotte topjes in de andere planten en heb besloten ze om te halen. Enorm veel licht viel er al niet op en het doel van deze fase in combinatie met het jaargetij was om de planten zo lang mogelijk rotvrij te houden. Voor het mooie hadden ze nog wel een week mogen staan, misschien langer. Uiteindelijk twee handjes toppen eruit geknipt.

Voor een early plantje vind ik dat wel vrij lang, van medio juni tot medio oktober. Een mogelijke oorzaak is de hoeveelheid licht hier 's nachts. Dan wordt het tuintje mooi uitgelicht door een schijnwerper van een nabijgelegen industrieterrein. De dames wisten niet beter want zij hebben er altijd onder gestaan, maar ik kan mij voorstellen dat dit hun cyclus beïnvloedt.

Nu dus het blad eraf geknipt, het kleine blad in de toppen laten zitten en te drogen gehangen. Over een paar weken (2 á 3, het droogt hier niet zo snel) weet ik dan wat het resultaat in gewicht is is van deze zomerhobby.

 

 

Ook van deze dames even een wortelfoto. Dat geeft wel weer te denken. De grootste twee potten zijn ongeveer twee keer zo groot als de kleinste pot en ook hier groeien de wortels de pot uit. In de winter eens nadenken over de vorm voor volgend jaar; groter, hanteerbaar en esthetisch verantwoord. Overigens zag ik wel dat er veel meer aarde in kan dan ik heb gedaan.

 

Volgend buitenseizoen ga ik wel weer proberen een paar plantjes te laten bloeien. Voor wat ik nu geleerd heb en hier gelezen heb wordt het volgende anders:

- Met stip op één, pen en papier. Dat is hier wel aanwezig maar niet gebruikt bij het kweken. Toch wel handig om te weten wanneer zaadjes opgekomen zijn, plantjes verpot zijn, beginnen te bloeien, waar ze hebben gestaan, wanneer water gegeven et cetera. Nu is het uit het hoofd gegaan en dat is niet ideaal;

- Een ander zaadje. Dit was een prima zaadje om mee te beginnen, een robuust en vergevingsgezind plantje met inderdaad klamme (om niet te zeggen natte) toppen. Toch zoek ik een plant die eerder klaar is zonder te hoeven verduisteren. Het wietakkoord is nog niet uitonderhandeld, ik vermoed wel dat zwart plastic in de tuin een brug te ver is. Het is hier geen landgoed waar dat buiten het zicht kan;

- Eén voedingslijn en mij daar ook aan houden zorgt ook voor rust in de tent. Dit in combinatie met punt één geeft meer houvast wanneer welke spullen toe te dienen.

Kortom iets meer beheersing van het proces.

 

 

Groeten,

 

Pruimenboom

 

Dus er moet meer wiet in? Punt is, er was niet meer wiet die klaar was. En ik ben (nog) niet gewend aan bergen zelf verbouwde wiet die ruim voorhanden is. Maar ik zal het onthouden.

[Pruimenboom 0]

De plantjes hangen nu een kleine week te drogen en ik vraag mij af of dit wel goed gaat.

 

 

Ziehier een topje dat gesplitst is. De kleuren grijs en bruin heb ik geprobeerd te vermijden gedurende de kweek. Is het dan normaal dat de toppen tijdens het droogproces deze transformatie ondergaan?

 

 

De buitenkant ziet er zo uit. Dat vind ik er nog niet verkeerd uitzien

 

 

en het geheel zo. Dat ziet er dan weer wat mottig uit.

 

Bovenstaande komt allemaal uit de top die begon te rotten. Reden waarom de planten zijn omgegaan. Ik heb het bange vermoeden dat ik niet genoeg heb weggeknipt en tijdens het drogen verder verspreid is.

 

Ter vergelijking hier een topje van de top van een andere plant die een lange en dunne hoofdtop had.

 

 

En iets meer in detail.

 

 

Wat zal ik doen? Als er niets aan de hand is, niets natuurlijk. Maar anders? Alle rot opsporen, weg knippen en alle kleine blaadjes die er zo fijn inkrullen wegknippen?

 

 

Groeten,

 

Pruimenboom

[Piet_Piraat 5]

Snel alle rot opsporen en weghalen en het is te vochtig in je droogruimte.

[VenaSnar 156]

inderdaad, het is blijven schimmelen in je bloemen, mede door hoge luchtvochtigheid.

Waarschijnlijk heb je niet genoeg weggeknipt wanneer het begon

[cannabusinesss 50]

Als ik weet dat de toppen kletsnat zijn door de regen dan sla ik ze uit op een droge handdoek, je zult zien dat er veel vocht uit je toppen geslagen word waardoor je tijd bespaart met drogen, anders duurt het eerst een dag voordat de regen uit je wiet is verdampt, wat funest is en dan krijg je dit dus als gevolg.

Het verbaast me dat men te simpel denkt over het kweken, moeilijk is het zeker niet maar er zijn een aantal cruciale punten wat iedereen moet weten die wat plantjes heeft staan, met toprot hoog in de lijst. Dat rot zou ik verwijderen, en vlug.

 

Greetz.

[Pruimenboom 0]

Bedankt voor jullie reacties. De buitenkweek is klaar. Ik kan beter spreken van de klikokweek want daar zijn de laatste drie planten grotendeels in verdwenen. Bij de grondige inspectie bleek dat vrijwel alles geïnfecteerd was met de grauwe schimmel. Een paar takjes zijn nog afgeknipt die er beter uitzagen en dat was het dan. Naar mijn idee kan je het ook ruiken. Wiet die aan het drogen is gaat een beetje naar hooi ruiken na een weekje. Dit rook naar paddestoelen.

Ik heb er even een kleine rouw voor gehouden. Bij andere klussen kan ik mijn eigen stommiteiten meestal nog wel herstellen maar dat gaat hier niet. Ik heb te weinig om de geïnfecteerde toppen heen geknipt en de luchtvochtigheid zal ook te laag geweest zijn (wel apart want zodra hier de kachel aanspringt, is het huis kurkdroog). Dit gecombineerd met een ventilator die op de laagste stand die schimmelsporen langs de plantjes voert, heeft er waarschijnlijk toe geleid dat alles geïnfecteerd is. Overigens hebben de planten de laatste weken niet in de regen, maar onder een afdak gestaan. Het heeft hier dan wel een aantal dagen flink gemist en dan helpt een afdakje ook niet echt.

 

 

Daar ligt het dan. Nu ja, ik kan in ieder geval alleen mezelf de schuld geven. Ontkiemen, groeien en bloeien is allemaal goed gegaan, een beetje jammer dat ik het dan bij het oogsten laat mislukken.

 

Ik heb in ieder geval nog de oogst van het eerste plantje, met iedere kruimel erbij 25 gram droog. Dat is nog eens lekker knallen. Het rookt een beetje apart omdat ik nog het idee heb aangetaste wiet te roken. Dat zal wel slijten.

 

 

En ja hoor, er is altijd weer iets nieuws om naar uit te kijken. Op WF was ik wilgenwater tegen gekomen als wortelstimulator. Meteen uitgeprobeerd met wat plantjes uit de tuin, dit was te makkelijk om niet te doen. Op een paar stekjes zitten nieuwe blaadjes. Dat zal nog wel een tour de force worden om dit de winter door te krijgen. Verder wordt volgend jaar aan oogstspreiding gedaan met wellicht een paar autoflowers. Ook ga ik denk ik verduisteren. Daarvoor dacht ik aan zoiets, aan de binnenkant bekleedt met folie, en dan wat hoger maken. Staat toch leuker dan zwart plastic.

 

 

Tot slot vroeg ik mij af of iemand wel eens een verticale scrog heeft geprobeerd, dus tegen de tuinschutting laten groeien. Krijgt het plantje heel veel licht en je hebt een beetje werkoppervlak. Ik zie hier in groeiverslagen van die enorme bomen staan maar volgens mij krijgt een deel dan weinig zon als het tegen een schutting aan staat.

 

Groeten,

 

Pruimenboom

[cannabusinesss 50]

je hoeft alleen het rot uit je toppen te knippen, lijkt me sterk dat ook daadwerkelijk alles door en door rot is. Als je van elk topje wat je weg heb gegooid het geïnfecteerde eruit knipt en dan geforceerd drogen kan de schimmel niks meer aanrichten.

 

En met wiet die al ligt te drogen moet het al geïnfecteerd zijn, het is niet zo dat de sporen van de schimmel in je verse toppen waaien en gelijk beginnen te schimmelen, daar gaat wel een paar dagen overheen voor je top echt aangetast is.

 

Je kan je toppen tijdens voor het verkruimelen eerst uit elkaar trekken om eventuele kleine stukjes schimmel eruit te plukken als je het idee hebt dat je schimmel rookt is het vaak ook zo, schimmel begint vaak vanaf de tak en rot van binnen naar buiten. als je de schimmel kunt zien is het vaak al te laat en moet je grove stukken uit je toppen knippen.

 

Ennuhhh.... Early is toch niet zo early