stijlloos 5 Posted May 2, 2006 (edited) Omdat er zoveel verschillende verhalen over lampen zijn nu maar eens een topic over lampen en licht. Ga d’r maar voor zitten want het zal een lap tekst zijn. Eerst maar eens een beetje theorie Wat is licht? Licht is het voor het menselijk oog zichtbare gedeelte van elektromagnetische spectrum. De meeste verlichtingsproducten (lampen) worden ontwikkeld voor toepassingen gericht op het menselijk oog. Voor deze doeleinden wordt de intensiteit van het zichtbare licht uitgedrukt in lux. Lux is een fotometrische eenheid die is gebaseerd op de gemiddelde gevoeligheid van het menselijk oog. Deze gevoeligheid is het hoogst bij geel/groen (555 nm) en neemt af in de richting van de langere (rood) en kortere golflengten (blauw). Licht voor onze planten Planten hebben een geheel andere gevoeligheid voor lichtkleuren dan het menselijk oog. Voor plantengroei is het belangrijk om licht te definiëren als kleine lichtdeeltjes, ook wel fotonen of lichtquanten genoemd. De hoeveelheid energie die fotonen bevat, verschilt, afhankelijk van de golflengte (lichtkleur). Voor 1 watt energie, kunnen bijna twee keer zoveel rode fotonen worden geproduceerd als blauwe. Dit betekent dat, hoewel planten wel gebruikmaken van het rode en blauwe deel voor hun groei - of fotosynthese - ze het rode deel van het licht veel efficiënter gebruiken. Kleurtemperatuur Onder kleurtemperatuur verstaan we de mengverhouding van de kleuren ROOD, GROEN en BLAUW. Elke lichtsituatie heeft zijn eigen specifieke kleurtemperatuur. De kleurtemperatuur wordt uitgedrukt in graden Kelvin. Het vertegenwoordigt de kleur van het licht dat een bepaalde metaallegering bij een bepaalde temperatuur uit gaat zenden. Ook al heeft men hier te maken met de term kleurtemperatuur het zegt niets over de werkelijke temperatuur die er op dat moment op die plaats heerst. Het is een manier om heel precies de verschillende soorten kleuren en kleurschakeringen aan te geven. Voor het groeiproces gebruiken we voornamelijk blauw licht wat de eigenschap heeft om de plant te richten, het aanmaken van bladgroei, en de plant te drukken(qua lengte groei). Voor het bloeiproces gebruiken we voornamelijk rood/oranje licht. Het meten van licht (geschiktheid voor fotosynthese) Deze verschillen in gevoeligheid kunnen worden weergegeven in een gemiddelde plantgevoeligheidscurve (zie boven). In tegenstelling tot wat algemeen wordt aangenomen, wordt plantengroei dus niet bepaald door lux of energie(watt), maar door het aantal fotonen uit het blauwe tot rode (400-700 nm) deel van het spectrum. Dit wordt groeilicht genoemd. Let wel dat de term "groeilicht" niets te maken heeft met de stadia van de plant(groei of bloei). Groeilicht is een benaming welke beide stadiums dekt. Onderzoeken hebben aangetoond dat de mate van fotosynthese samenhangt met de hoeveelheid fotonen tussen 400 en 700 nm. Dit wordt de “Photosynthetic Photon Flux” (PPF) genoemd. Dit is de enige betrouwbare manier om te meten of een lichtbron geschikt is voor fotosynthese. Hoe hoger de PPF-waarde per watt, des te efficiënter de lichtbron is voor plantengroei. Deze waarde wordt uitgedrukt in micromol fotonen per seconde (µmol/s). "Micromol" betekent een bepaald aantal lichtdeeltjes ook wel fotonen genoemd. Tot zover de achtergrond van licht... Welke lampen kan ik gebruiken bij het bloeien/groeien van mijn planten? De soorten lampen die gebruikt worden voor groei/bloei zijn; HPS Lampen HPS staat voor Hogedruk Natrium lamp. Deze lampen bestaan uit een Ceramische ontladingsbuis gevuld met natrium-kwikamalgaam en xenon ontsteekgas omsloten in een heldere, buisvormige buitenballon glazen buitenballon. Deze lampen worden voornamelijk gebruikt in de bloeiperiode. De meest bekende types die in onze canna branche worden gebruikt zijn o.a. Phillips Master SON-T PIA Plus 400/600W Phillips Master SON-T PIA Green Power 400W/600W Sylvania Lumalux 400W/600W G.E. Lucalox 400W/600W ? Vanzelfsprekend zijn er ook nog andere merken/wattages maar aangezien deze nauwelijks voorkomen, in onze branche, zal ik deze ook niet behandelen. Het verschil tussen een "normale" HPS lamp en de MASTER SON-T PIA Green Power is een verbeterde versie van de HPS die speciaal is aangepast aan de wensen in de tuinbouw. Dit betekend naast iets meer blauw (voor de groei) ook een gelijkmatige opbrengst van het gewas en een hogere lichtopbrengst (zie bovenstaande vergelijking). HPI Lampen (Metaalhalogeenlampen) Metaalhalogeenlampen bestaande uit kwartsontladingsbuis gevuld met hogedrukkwik en een 3-bands-mengsel van metaalhalogenen in een hardglazen omhulsel. Deze lampen worden voornamelijk gebruikt in de (voor)groeiperiode bv, stekken voorgroeien, moederplanten en langere voorgroei van planten. Het meest bekende type die in onze canna branche wordt gebruikt is de Phillips Master HPI-T Plus 400W of 250W. Inductielampen De inductielamp is een bijzonder uitvoering van een fluorescentielamp. Door het ontbreken van elektroden, die bij de gewone fluorescentielampen de levensduur van ongeveer 10.000 uur bepalen, kunnen deze lampen een levensduur van meer dan 60.000 uur bereiken. Daar staat wel een zeer hoge aanschafprijs tegenover. Voor een kweker bieden deze lampen aardig wat voordelen maar het kostenplaatje weerhoudt kwekend Nederland ervan om deze lamp te gaan gebruiken. Spaarlampen Eigenlijk is een spaarlamp een opgevouwen tl (tube Light) die in een normale lampfitting past. Bij een spaarlamp gaat stroom door een buis die gevuld is met kwikdamp. Als een elektron uit die stroom tegen een kwikatoom botst, kan het daarbij een ander elektron uit zijn baan stoten. Bij het terugvallen van deze aangeslagen toestand naar de grondtoestand komt energie vrij in vorm van ultraviolette straling. De ultraviolette straling is onzichtbaar. Aan de binnenkant van de glaswand van een spaarlamp zit er daarom een laagje poeder dat verschillende fluorescenties vertoont, en daarmee de UV straling omzet in de gewenste kleur(dmv kleuringen in het poeder). Een naam die zeker onthouden moet worden is de metaalhalogenidelamp, dit is een verbeterde versie van de spaarlamp en zal in de toekomst zeker meer en meer gebruikt gaan worden. De grote vraag bij spaarlampen blijft of de kosten opwegen tegen de bate, er kan succesvol mee gekweekt worden dat is mijns inziens al bewezen. Maar de efficiëntie blijft uit, om een vergelijkbaar resultaat te krijgen met bijvoorbeeld een 600w HPS lamp zal je minimaal 3 spaarlampen (van 200w moeten ophangen). Dat grapje kost je dus al gauw 300 tot 375 euro aan spaarlampen terwijl je voor max. 75 euri klaar bent met een HPS lamp. Zeker met het risico's (opgerold worden) van het kweken zie ik de voordelen niet opwegen tegen de nadelen (kosten TL ofwel tube luminescent De tl is een buis die aan de binnenzijde bedekt is met een fluorescerende stof en gevuld met een van de edelgassen argon of krypton en kwikdamp onder lage druk. Tussen twee elektroden aan weerszijden van de buis vindt een gasontlading plaats, waardoor de kwikdamp ultraviolet licht gaat uitzenden. In de fluorescerende laag wordt de ultraviolette straling omgezet in zichtbaar licht. Onze branche gebruikt tl voornamelijk voor 3 doeleinden. Het wortelen van stekken, ontkiemen van zaden en het voorgroeien van stekken. Voor deze toepassingen gebruiken wij de zogenaamde Cool White versie, omdat hier meer blauw licht in zit wat weer ten goede voor de groei. Juist vanwege de eigenschappen van de tl-buis is het zo'n interessant ding. De tl wordt niet echt warm, geeft een mooi gelijkmatig licht, neemt niet veel ruimte en is lekker goedkoop. FAQ Even nog een kleine FAQ welke later aangevuld zal worden Hoe kan ik het beste de lampen schoonmaken? De ballon van de lamp vervuilt tijdens de levensduur door vocht en stof uit de omgeving waardoor de lichtopbrengst kan afnemen. Het is daarom aan te raden één maal per jaar de lampen (en reflectoren) te reinigen. Als de spanning van de installatie af is kunnen de lampen gereinigd worden met een doek natgemaakt in een sopje van warm water en groene zeep. Zorg ervoor dat er geen water in de fitting komt. Lampen nooit reinigen als ze branden, de lamp kan dan uit elkaar spatten door het temperatuurverschil tussen de ballon en het water. Kalkaanslag kan verwijderd worden met een doek natgemaakt in water met een scheut azijn. Warmte berekenen? Een deel van de energie van een verlichtingsinstallatie wordt omgezet in licht, echter een belangrijk deel ook in warmte. Gerekend moet worden dat elke 1000 lux de omgevingstemperatuur met ongeveer 0,75°C zal doen toenemen. Na hoeveel uur moet ik mijn lampen vervangen? HPS : 8000 tot 10.000 uur HPI : 8000 tot 10.000 uur Inductielampen : +/-60.000 uur Spaarlampen : 6000 tot 8000 uur tl : +/- 10.000 uur In een volgende post kan je o.a. iets verwachter Reflectie en Diffusie van licht en een stuk over de werking van een VSA en de onderlinge verschillen. Op of aanmerkingen post ze hier Edited August 8, 2006 by stijlloos Quote Share this post Link to post Share on other sites
Supreme 0 Posted May 2, 2006 Mooie post stijlloos! Mooi alle grafiekjes bij elkaar, da's altijd handig Quote Share this post Link to post Share on other sites
rataplan 4 Posted May 2, 2006 heel mooi gemaakt stijlloos!Dat is pas klasse en stijl! Quote Share this post Link to post Share on other sites
Joop Klepzeiker 0 Posted May 2, 2006 Goed spul geweldig genoten. goede info! stijlvol!! Quote Share this post Link to post Share on other sites
jopie 4 Posted May 2, 2006 (edited) klopt als een bus, staat ook op phillips site, dat die lampen 10.000 uur meegaan .ervan uitgaand dat ze ongeveer 8000 uur meegaan, zou dat betekenen dat je bij 10 dagen groei en 60 dagen bloei 9 oogsten met je lampen kan draaien. En die oplichters in de growshop je maar wijsmaken dat ze 3 a 4 oogsten meegaan. irriteer me hier al een tijd aan...... Edited May 2, 2006 by jopie 1 Quote Share this post Link to post Share on other sites
tokkie 2 Posted May 2, 2006 stijlvol hoor!!! eindelijk eens wat nuttige info van ....ehhh,over licht. Thanks Gr.Tokkie Quote Share this post Link to post Share on other sites
stijlloos 5 Posted May 3, 2006 klopt als een bus, staat ook op phillips site, dat die lampen 10.000 uur meegaan .ervan uitgaand dat ze ongeveer 8000 uur meegaan Op de site van philips staat zelfs deze grafiek(levensduur diagram) van een Greenpower lamp Na zo'n 8000 uur staan ze op zo'n 97/98% totaal. Na 10.000 ongeveer 95%... Quote Share this post Link to post Share on other sites
GreenGrower 4 Posted May 3, 2006 (edited) Even nog een kleine FAQ welke later aangevuld zal worden Op of aanmerkingen post ze hier Super! mss kan je nog wat zdingen van het oude licht topic overnemen zoals: ------ Hoeveel lumen (lichtsterkte) geeft een natriumlamp ? 150 Watt -> 14500 Lumen, ? (wel zeldzaam) 250 Watt -> 31000 Lumen, effectief oppervlakte 0,5 m2 400 Watt -> 55000 Lumen, effectief oppervlakte 0,7 m2 600 Watt -> 98000 Lumen, effectief oppervlakte 1,2 m2 1000 Watt -> 115000 Lumen, effectief oppervlakte 1,7 m2 Afstand tussen lamp en plant ? 250Watt: minimaal 20cm 400 Watt: minimaal 40 cm 600 Watt: minimaal 50 cm 1000 Watt: minimaal 90 cm Gebruik je extra koeling (luchtgekoelde kappen, watergekoelde lampen, extra pc-fannetjes onder je bulb) dan kun je ze lager hangen. TL tussen 5-10 cm. ----- Dan kan die ook weer weg! edit: kwam deze ook nog tegen: http://www.wietforum.nl/index.php?showtopic=15913&hl= Edited May 3, 2006 by GreenGrower Quote Share this post Link to post Share on other sites
stijlloos 5 Posted May 3, 2006 Allemaal bedankt voor de reactie's in ieder geval En mochten er nog dingen zijn die jullie er graag bij zien hoor ik het natuurlijk graag... @GG Deze ga ik zeker meenemen GreenGrower, doe ik in de volgende ronde over Reflectoren enzo, omdat hier vaak je kweek oppervlakte en je afstand tot de lamp vanaf hangt... Lumen op zich zijn ook niet eens intressant, het gaat meer om de PAR verhouding van je lamp, maar om een beeld te schetsen zal ik ze er nog wel in verwerken Quote Share this post Link to post Share on other sites
sannie 187 Posted May 3, 2006 Kijk hier hebben we nog eens wat aan Een mooie opsomming van feiten en wetenwaardigheden. Tof gedaan stijlloos greetz sannie Quote Share this post Link to post Share on other sites
riesje 0 Posted May 3, 2006 klopt als een bus, staat ook op phillips site, dat die lampen 10.000 uur meegaan .ervan uitgaand dat ze ongeveer 8000 uur meegaan, zou dat betekenen dat je bij 10 dagen groei en 60 dagen bloei 9 oogsten met je lampen kan draaien. En die oplichters in de growshop je maar wijsmaken dat ze 3 a 4 oogsten meegaan. irriteer me hier al een tijd aan...... 571 en een halve dag als je 8000 deelt door 14. Quote Share this post Link to post Share on other sites
technogrower 2 Posted May 3, 2006 Onder levensduur wordt de tijd verstaan tot het mogelijk defect raken van de lamp (MTBF= mean time between failures) Gedurende de levensduur neemt de lichtsterkte echter steeds verder af. Dit geldt ook voor SL, TL, Inductie, Hpi-T en Son-T Het is daarom economischer om je lampen na 4 kweken te vervangen. TL/SL om het jaar vervangen, bij continue gebruik. Quote Share this post Link to post Share on other sites
jopie 4 Posted May 3, 2006 (edited) 571 en een halve dag als je 8000 deelt door 14. volgens mij snap ik hem niet. of jij hem niet..... Edited May 3, 2006 by jopie Quote Share this post Link to post Share on other sites
technogrower 2 Posted May 3, 2006 jij snapt hem niet, 8000 uur gedeeld door 14 uur belichting gemiddeld per dag, geeft 571.428 dagen deel dat door 30 en dan heb je 19,047 maanden. 1 kweek duurt 3 maanden (+/-) , voila 6,35 kweken. Quote Share this post Link to post Share on other sites
jopie 4 Posted May 3, 2006 Ik denk toch dat jij het niet helemaal snapt, vriend. 1. lichten branden nooit 14 uur. 2.Een kweek duurt geen 3 maanden doeiii Quote Share this post Link to post Share on other sites
tJieLeR 0 Posted May 21, 2006 (edited) 571 en een halve dag als je 8000 deelt door 14. De bereking van Riesje klopt volgens mij ook niet. 10dagen x 18u = 180 60dagen x 12u = 720 Totaal van 900uur per kweek 8000 : 900 = 8,8 kweken (maak daar gerust maar 9 van aangezien je volgens de grafiek van Philps pas aan 13000uren aan 95% zit. 900uur : 70dagen = 12,85uren gemiddeld Correct me if i'm wrong. Peace tjieler Edited May 21, 2006 by tJieLeR Quote Share this post Link to post Share on other sites
Stickz 0 Posted May 31, 2006 Dus ff voor de duidelijkheid:(als ik het goed begrijp teminste) Als je je stekken of zaadjes hebt, zet je die eerst onder de Cool White tl's.(codes 18 en 42 nog iets???toch?) Dan onder de Philips MASTER QL 165W voor de groei.(of kan het nu ook nog onder de Cool White's of spaarlampen, stond namelijk geen grafiekje bij?) En dan voor de bloei onder de Philips MASTER SON-T PIA Green Power. Als ik dus ooit eens eindelijk ga beginnen, wil ik de dames het efficientste licht geven Eigenlijk is me vraag dus: Wat is de beste opstelling qua lampentypes door de gehele cyclus om het hoogste rendement & kwaliteit te behalen? Thanks, Stickz. Quote Share this post Link to post Share on other sites
stijlloos 5 Posted May 31, 2006 Het beste rendement voor een beginner behaal je door zowel voor groei als bloei te doen onder HPS Greenpower(SONT). Stekken wortelen/Kort voorgroeien onder TL, maar echte voorgroei onder HPI. Ik ken je situatie niet dus is voor mij heel moeilijk na te gaan wat het beste in jou situatie is... Misschien wat meer info? Philips QL kost trouwens minimaal 650 euro per lamp... Quote Share this post Link to post Share on other sites
Stickz 0 Posted May 31, 2006 (edited) Yo thx voor de snelle reactie. ik wil uiteindelijk een hok met 6x 600W Het liefst een apart stekhoken en drooghok om nonstop door te kunnen draaien. Een goed geisoleerd hok in een ruimte dus niet de kamer zelf gebruiken. Verder denk 14 to 18 dames per m2 en als ik de 1e keer de 2 Kilo haal ben ik een zeer tevreden mens. De afglopen 3 jaar heb ik veel gelezen en heel veel geleerd van de veteranen zoals jij en Dokkie(leeft ie nog?), Vegeta, Mad Scientist en noem maar op, op hennepdesk(nachtdienst he) maar tot nu nog niet in practijk gebracht. Wat ik trouwens wel kut vind is dat ik alle voor mij interesante topic's van hennepdesk (stuk of 38) in me favorieten had bewaard maar daar nu geen reet meer aan heb want ik kom er niet meer bij, maarja. Ik wil nu me bedrijfsplan zeg maar stap voor stap weer gaan uitzoeken, en welke apperatuur en methodes zoals: scrogen, toppen en al die dingetjes die net even dat extra opleveren in kwaliteit en renedement. Ik heb zeker niet de illussie dat het 1,2,3 ff gaat lukken hoor, maar ik wil het gewoon gelijk de beste opstelling hebben en vanuit daar practijkervaring opdoen Thanks, Stickz. Edited May 31, 2006 by Stickz Quote Share this post Link to post Share on other sites
solomine 15 Posted August 27, 2006 Dit zijn dus de licht spectra's van de philips reflex buizen 47 µmol/s voor de 36 w uitvoering 73 µmol/s voor de 58 w uitvoering Quote Share this post Link to post Share on other sites
bierkrat 0 Posted August 27, 2006 hep zelf maar 5 plantjes en het duurt 4weeken voordat ze de geheele ruimte volgroeien kan dit sneller als ik hpi lampen gebruik voor de groei .ik gebruik nu gewoon son t + voor de geheele kweek ze groeien wel goed en ze blijven mooi groen maar ik vind 4 weeken te lang Quote Share this post Link to post Share on other sites
mistig iets 0 Posted August 28, 2006 als je sneller wil moet je er gewoon meer neerzetten........ zal denk niet zo veel schelen als je die andere bol erin draait Quote Share this post Link to post Share on other sites
bierkrat 0 Posted August 29, 2006 als je sneller wil moet je er gewoon meer neerzetten........ zal denk niet zo veel schelen als je die andere bol erin draait hier hep ik wat aan Quote Share this post Link to post Share on other sites
solomine 15 Posted September 3, 2006 Nog even als aanvulling op dit topic over licht. Aangezien er steeds vaker andere lichtbronnen worden gekozen hier onder de verschillende kleur spectra's Philips HPI-PLUS Speciaal voor groei Philips SON-T Speciaal voor bloei Philips TL kleur 33/640 voor de groei ( 4200K - 28% blauw - 20% rood ) Philips TL kleur 865 voor de groei Philips TL kleur 840 voor de groei ( 4000K - 28% blauw - 7% rood ) Philips TL kleur 835 Philips TL kleur 830 voor de bloei ( 3000K - 22% blauw - 8% rood ) Philips TL kleur 827 voor de bloei ( 2700K - 12% blauw - 40% rood ) Quote Share this post Link to post Share on other sites
daal 0 Posted September 3, 2006 Ik weet niet of dit onderwerp al eens is aangesneden op dit forum; het gebruik van daglicht tl buizen oftewel volspectrum lampen. Als ik internetbronnen zou moeten geloven zouden deze lampen namelijk het kleurenspectrum van daglicht aardig kunnen evenaren. Omdat ik eigenlijk nog niet heb gehoord of deze lampen worden gebruikt voor het kweken van planten zou ik graag jullie mening hierover willen horen. Bronnen: www.daglichtlampen.com en www.lucasverlichting.com Quote Share this post Link to post Share on other sites